دنیای متهور نو
در سالهای اخیر، فناوریهای جدید به طور فزایندهای در کارکرد موزهها و انتقال تجربیات جدید به بازدیدکنندگان نقشآفرینی کرده است. از جمله این کارکردها میتوان به ایجاد تعاملات دیجیتالی، مدیریت سفر بازدیدکنندگان، بهبود مسیریابی مخاطبین و موارد جذاب دیگر اشاره کرد. شاید اکنون، بیش از هر زمان دیگری، ضروری باشد که موزهها در جریان آخرین روند پیشرفتهای فناوری قرار گیرند. از همینرو در اینجا فهرستی از ده فناوری برتر مورد استفاده شده در موزههای دنیا را مرور میکنیم.
شخصیسازی تجربیات مخاطبین با استفاده از ریزتراشهها
با استفاده از نشانها، دستبندها، و یا ریزتراشههایی که مستقیما بر روی بدن بازدیدکننده قرار میگیرند، ارتباط بیشتری بین مخاطبین و آیتمهای موزهای ایجاد میشود. ارائه یک حس شخصی، درک بازدیدکننده را نسبت به محتوای ارائه شده عمیقتر میکند. به عنوان مثال با استفاده از فناوری RFID میتوان تجربه شنیداری صدای آواز یک پرنده منقرض شده را در فضای موزه و کیلومترها دورتر از محیط زندگیاش، برای مخاطب بهوجود آورد.
واقعیت افزوده یا واقعیت مجازی
با استفاده از واقعیت افزوده یا واقعیت مجازی موزهها میتوانند دنیای مجازی را دقیقاً بر چیزی که در واقعیت و در مقابل دیدگان بازدیدکنندگان قرار دارد، به تصویر بکشند و به آیتمهای هنری خود، فارغ از زمان و مکان واقعی آنها، جان ببخشند. به طور مثال کودکی را تصور کنید که خود را در میان آسمان و در حال تجربه حس پرواز همچون دایناسورهای پرنده میبیند. حسی عجیب و غیرقابل باور.
فناوری تعاملی غیر لمسی
با توجه به بحران کرونا و افزایش نگرانی در مورد خطر انتقال آن، فناوریهای بدون لمس و حسگرهای مجاورتی مانند Gesturetek، Kinect و radar Touch، کارکرد بیشتری در موزهها پیدا کردهاند. عملکرد ساده، دسترسی آسان و حساسیت و دقت این فناوریها منجر به جذب بازدیدکنندگان و محبوبیت آنها در میان مخاطبین شده است.
نرم افزارهای موبایلی
برنامههای موبایل برای موزهها جدید نیستند، اما اکنون موزهها در حال بررسی راههایی برای گسترش و ادغام فناوریهای تلفن همراه برای تجربه شخصیتر هستند. برای مثال، با استفاده از فناوری تلفن همراه، یک موزه میتواند تورهای هدایتشده و تجربه واقعیت افزوده را ارائه دهد که محتوای موزه را برای مخاطبین غنیتر و جذابتر خواهد نمود. بهعلاوه فناوری خرید بلیط بهوسیلهی تلفن همراه روند خرید بلیط را تسریع کرده و شرایط پرداخت بدون لمس را فراهم مینماید.
سیستمهای ردیابی GPS داخلی
موزهها از این فناوری مقرونبهصرفه برای ارائه یک برنامه حرکتی در راستای سناریوی خود استفاده میکنند. این سیستم به مخاطبین اجازه میدهد تا یک خط داستانی درست را طی کرده و زمان و مدت بازدید خود را بهتر مدیریت کنند.
هوش مصنوعی
وقتی صحبت از موزهها میشود، هوش مصنوعی میتواند در طیف وسیعی از عملکردها دخیل شده و این فناوری میتواند به اشکال مختلف ارائه شود. هوش مصنوعی به بازدیدکنندگان امکان تعامل با شخصیتهای تاریخی و یا اشیاء موزهای را میدهد. از جنبه عمومی نیز هوش مصنوعی فرصت منحصر به فردی را برای جذب مخاطبین ارائه میکند. بهطور مثال ربات انساننمای Pepper که توسط موزه هنر اسمیتسونیان (SAAM) در آمریکا بهکارگیری میشود. Pepper به سؤالات بازدیدکنندگان پاسخ داده و با استفاده از صدا، حرکات و صفحه نمایش لمسی- تعاملی در ارائه محتوای موزهای به مخاطبین کمک میکند. بازدیدکنندگان عاشق تعامل با Pepper هستند و این ربات حتی برای سلفی گرفتن ژست میگیرد!
فناوریهای ال ای دی/ پرتاب لیزری
فناوری نورپردازی پیشرفته و طرحریزی لیزری میتواند محیطهای موزهای را قدرتمند و ارائهی محتوای موزهای را جذاب نماید. با استفاده از این فناوری، همراه با کارکردهای منحصر به فرد نمایشهای لیزری، بازدیدکنندگان را میتوان در داستانی خیالی غوطهور کرده و تصویری فراتر از یک حس عادی ارائه نمود.
تورهای مجازی
همهگیری ویروس کرونا و مشغله انسانها، این واقعیت را نشان داد که بازدید از موزهها و جاذبههای توریستی ممکن است نیاز به تجارب غیر فیزیکی و خارج از محیط داشته باشد. برای این منظور، استفاده از فناوریهای مدرن و تورهای مجازی که بتواند این مشکلات را از راه دور حل نمایند، باید بخشی جداییناپذیر از طراحهای توسعهای موزههای جدید از سطح مفهومی تا ارائهی محتوا باشد.
پلتفرمهای انعطافپذیر
استفاده از فناوریهای نوین و برنامههای کنترل شونده از راه دور به موزهها و جاذبههای گردشگری این امکان را میدهد که انعطافپذیرتر و پاسخگوتر به مخاطبان خاص خود باشند. فناوریهای جدید به موزهها این موقعیت را میدهد تا برنامههای آموزشی خاص، برای گروههای هدف خاص با رویکردی متفاوت از برنامههای مرسوم موزه ارائه نماید. بهطور مثال تور ویژه برای افراد دارای معلولیت با استفاده از نرمافزارهای ویژه و مناسب آنها و یا تورهای با محتوای مناسب کودکان از جمله کارکردهای موزهای است که دارای پلتفرمهای انعطاف پذیرند.
لحظات سلفی و واقعیت افزوده
با توجه به اینکه شبکههای اجتماعی در حال حاضر بزرگترین پلت فرم برای ارتباطات انسانی هستند، سلفی گرفتن در طول بازدید از موزهها به امری اجتناب ناپذیر تبدیل شده است. از طرف دیگر با پیشرفتهایی که در فناوری دیجیتال رخ داده است، شخصیسازی بازدید نیز رایجتر شده است. اکنون با پیشرفت فناوری، امکان این فراهم شده است که بازدیدکنندگان بتوانند به صورت مجازی خود را در یک موزه تاریخی قرار دهند یا حتی خود را در یک لحظه خاص از تاریخ و در کنار شخصیتی که سالها از او فاصله دارند ببینند و در آن لحظه با ثبت یک سلفی همگان را متعجب سازند.
موارد فوق الذکر تنها گوشهای از فناوریهای نوین مورد استفاده درموزهها را به تصویر میکشند. اما نکته مهم این است که موزهها باید در هنگام ارائه تجربیات دیجیتال، در حفظ تعادل تلاش کنند و فناوریهای جدید میبایست به جای تحت الشعاع قرار دادن تجربه کلی بازدید از یک موزه، مخاطبین را پشتیبانی کرده تا آنها حس بهتری از بازدید خود داشته باشند. موزهها در این مسیر باید مشخص کنند که با این فناوریها، چه خدماتی را ارائه میدهند؟ به چه گروهی خدمات میدهند؟ و مخاطبان چگونه از این فناوری استفاده خواهند کرد؟