موزه پِرُون (PÉRONNE)
موزه وقایع جنگ بزرگ (L’Historial de la Grande Guerre) در شهر پرون فرانسه و در کنار دریاچه زیبای کَم (Cam)، به وقایع جنگ جهانی اول در تمام ابعاد فرهنگی، اجتماعی و نظامی آن می پردازد و آمال سه طرف اروپایی و اصلی نبرد، یعنی فرانسه، آلمان و بریتانیا را به تصویر می کشد. برای ایجاد این موزه، در قلب میدانهای نبرد بخش سُوم (Somme) در مناطق شمالی فرانسه، شورای تصمیم سازی با ابتکار عمل، قلعه پرون که یک ساختمان قرون وسطایی متعلق به قرن سیزدهم بود و در طول جنگ اول جهانی تحت محاصره قرار داشت را به این منظور پیشنهاد داد.
اختصاص این قلعه به عنوان یک مکان فرهنگی و نمادین، حس و علاقه مندی خاصی را برای نمایش تاریخ جنگ جهانی اول ایجاد کرده است. هانری-اِدوآرد سیریانی ( Henri-Edouard Ciriani) از معماران به نام فرانسه، طراحی فضای نمایشگاهی و قسمت های مدرن آن به عهده داشته است.
در کنار موزه وقایع جنگ بزرگ و در ژوئیه 2014، شورای شهر باغ راهی به نام قاره ششم (Le sixième Continent) را که یک منظره زیبا و مشجر می باشد به عنوان یادبودی از صدمین سالگرد جنگ جهانی اول با هنرمندی ژیل کلمانت (Gilles Clément) و مشرف به دریاچه کَم، طراحی و افتتاح کرد. این باغ نمادین نشان دهنده صلح و اتحاد ملت ها است و تداعی کننده بیزاری مردم از دوران تلخ مناقشات دول اروپایی می باشد. در "قاره ششم"، بازدیدکنندگان با قایق می توانند به باغ دسترسی داشته باشند. آنها در صورت تمایل می توانند درختچه،گیاهان و گل های دلخواه و بومی کشور خود را در این جزیره مصنوعی بکارند و به این ترتیب باغ ناشی از اختلاط سیاره ای گیاهان سراسر جهان گسترش می یابد که نماد امتداد صلح و زندگی برای نسل های کنونی و آینده است.
این موزه به عنوان یک موزه تاریخی فرهنگی با صحنه نگاری اجتماعی رویکردی انسان شناختی دارد؛ سربازان، غیرنظامیان، شهرهای اشغال شده، آوارگان و اسیران جنگی مرکز ثقل محتوایی موزه هستند و هدف از آن نشان دادن مصائب بشریت در جنگ می باشد که چگونه یک جنگ و نزاع گسترده نظامی می تواند در تمامی ابعاد بر کل جامعه بشری تأثیر گذار باشد. به این ترتیب، چنین چشم اندازی با تطبیق واکنش های ۳ ملت بزرگ درگیر جنگ، نشان می دهد که جوامع چگونه در مقابل این آتش افروزی ها از خود رفتارهای متفاوتی را بروز می دهند نشان می دهند که این مهم ریشه در خاستگاه فکری و فرهنگ آنها دارد.
در واقع موزه وقایع جنگ بزرگ سال ها پس از جنگ جهانی اول، فرصتی را ایجاد نموده تا مخاطبین با تاملی در گذشته ریشه ها و نتایج اولین نزاع بزرگ و مسلحانه بین المللی را درک کنند که آثار آن تا به امروز در سطح مختلف اجتماعی-فرهنگی و ژئوپلیتیکی دیده می شود. معرفی آن در تمام جنبه ها به ما این امکان را می دهد که در پرتو تجربیات گذشته و زندگی در دنیای کنونی به صلح بیندیشیم. از این رو و طی بازدید، مخاطبین با حس کنجکاوی به سمتی سوق داده می شوند تا درباره مفهوم «جنگ»، گذشته جهان ، زمان حال و آینده تأمل نمایند.
معماری
در همان ابتدا نمای ساختمان امروزی موزه توجهات را به خود جلب می نماید. هنری سیریانی با بتن سفید (که با استفاده از سیمان سفید به دست میآید) نمای ساختمان را زینت بخشید و به گفته خودش این سبک از کار را «سنگ قالب ریزی شده» نامید. او برای آنکه سطح صیقلی و کاملا یکنواختی را به بتن مورد استفاده خود بدهد از قالب های مخصوص در فرآیندی خاص استفاده نمود که سه لایه چوب به هم فشرده شده ساخته شده بودند. بر روی هر قطعه از نمای ساختمان، سوراخ هایی دایره ای به فاصله 70 سانتی متر از هم دیده می شود. این سوراخ ها مربوط به عبور میله های فاصله ساز پانل های قالب است که به منظور حفظ شرایط و مشخصه اجرای کار پوشانده نشدند.
نور در کنار فضا و متریال سازه یکی از عناصر اولیه معماری است. معماران مدرن در کنار فضا و با سازماندهی مصالح معماری، نقش برجسته ای را به نور نسبت می دهند. در موزه سرگذشت جنگ بزرگ، هانری سیریانی هم در طراحی و هم در عمل نقش قابل توجهی به نور بخشیده است و طرح های معماری وی با ظرافت خاصی نور طبیعی را به فضای داخلی موزه می کشاند. برای مثال، شکافی که در سالن «پس از جنگ» ایجاد شده، یک نمونه از ورود غیر مستقیم نور به داخل است.
هنر چیدمان
درست به اندازه معماری، چیدمان آثار، اشیاء و جانمایی آنها در ادراک و احساس بازدیدکننده اثر بخش است. در موزه وقایع آثار و اشیاء موزه ای به گونه ای چیده شده اند تا در نزدیکترین فاصله با مخاطب قرار گیرند. این نزدیکی و صحنه آرایی تطبیقی آثارِ مربوط به سه کشور درگیر در کنار هم، امکان مقایسه لحظه ای بین ملت های درگیر جنگ را در دید مخاطبین فراهم می آورد.
موزه وقایع هم از نظر زمانی و هم از نظر موضوعی یک پانورامای کامل از جنگ جهانی اول به شمار می رود. سعی شده تا سلاح ها و تجهیزات نظامیان آلمان، فرانسه و بریتانیا با تکیه بر رنج ها و مشکلات مشترک مبارزین در مرکز سالن ها و در فرو رفتگی های کف آنها چیدمان شوند. سربازان این ملیتها به صورت تن دیس هایی که یونیفورمهای خود را پوشیدهاند، با سلاحها و وسایل شخصی خود نمایش داده شده اند. اما در ویترینهای دیواری سالن ها نیز آثار مربوط به غیر نظامیان این سه کشور در سه سطح و به ترتیب قرار داده شده اند. تابلوهای چهار زبانه، نمایشگرها و تبلتهای لمسی، سیستم های صوتی، به علاقه مندان این امکان را میدهند تا بازدیدشان با بینش بیشتری انجام شود.
از آنجا که قلعه پرون بخشی از موزه می باشد؛ علاقه مندان با ورود به حیاط قلعه، قبل از بازدید نمایشگاه های موقت و سالن های اصلی مجموعه، می توانند محوطه تاریخی این بنایی را که سال ها خط مقدم جنگ ها در سرزمین های شمالی فرانسه بوده است، مشاهده کنند. علاوه بر آن در فاصله 1.5 کیلومتری موزه وقایع جنگ بزرگ تپه مونت سن کوئنتین قرار دارد که یادمان سربازان کشته شده استرالیایی در جنگ جهانی اول در فرانسه می باشد و می توان قبل از ورود به موزه، از این یادمان نیز بازدید نمود.
سالن ها
موزه وقایع جنگ بزرگ 5 سالن اصلی و 2 سالن سمعی و بصری دارد. در ورودی آن و به عنوان مقدمه فیلم کوتاهی از روند جنگ جهانی اول و زمینه های تاریخی آن به نمایش گذاشته می شود. علاوه بر آن عکس و تصاویر مردم آن دوران و برخی نظامیان توجه مخاطبین را به خود جلب می نماید.
سالن اول: "پیش از جنگ" La salle « Avant-Guerre »
این سالن که در سال 2015 نیز بازسازی شده است به علل وقوع جنگ می پردازد. جاه طلبی ها و چالش های امپریالیسم جهانی، خشونت و استعمارگری، تسلیحات مدرن، نزاع بالکان و چگونگی شکل گیری اتحادهای نظامی گسترش برخوردهای سیاسی در اروپا تا اعلان جنگ در ژوئن 1914 مهمترین موضوعات این سالن هستند.
سالن "1914-1916: تجربیات جنگ"La salle « 1914-1916 : Expériences de guerre »
بسیج نیروهای متخاصم علیه یکدیگر، آغاز جنگ و اتحاد بین برخی قدرت ها، اشغال سرزمین های بلژیک و فرانسه، مرگ انسان های بی گناه در جنگ و ... محتوای اصلی این سالن را تشکیل می دهند. فرو رفتگی های کف این سالن که در آن تن دیس های سربازان فرانسوی، آلمانی و بریتانیایی با تجهیزات و وسایل شخصیشان به نمایش گذاشته شده اند، مخاطب را شگفتزده میکند.
سالن سمعی و بصری La salle audiovisuelle
در این سالن فیلمی از نبرد در منطقه سُوم ارائه می شود. این فیلم 30 دقیقه ای به کارگردانی Laurent Veray، پنج ماه این نبرد وحشتناک را از ژوئیه تا نوامبر 1916 به تصویر می کشد که در آن قریب به 1200000 قربانی شدند.
سالن "1916 - 1918: جنگ تمام عیار و صنعتی"La salle « 1916 – 1918 : guerre totale et industrielle »
این بخش از موزه روایت نیازمندی های کشورهای درگیر و اختصاص همه منابع و کل جمعیت در راستای برطرف سازی این نیازمندی ها است. در طول درگیری، توپخانه ها ، هواپیماها و حتی زیردریایی تکامل یافتند. گازهای شیمیایی کشنده و تانک ها ظاهر شدند. تجهیزات مخابراتی و وسایل ارتباطی توسعه پیدا کردند و همزمان، پزشکی در جهت افزایش خدمات امدادی به قربانیان و تنوع صدمات جسمی پیشرفته تر شد.
سالن اتو دیکس La salle Otto Dix
50 اثر هنری اتو دیکس از سری Der Krieg در آن به نمایش درآمده و موزه وقایع جنگ بزرگ در این مورد یکی از کامل ترین هاست. این آثار با بازنمایی جنگ حس، وحشت و نادانی عاملین آن را نشان میدهند.
سالن "پس از جنگ: پیامدهای درگیری"La salle « Après-guerre : les conséquences du conflit »
جهان پس از جنگ بزرگ شاهد پیدایش ایدئولوژیهای جدید بود که منادیان نظم جهانی نوین شدند. در این سالن پیامد های پس از جنگ بررسی می شود.
کتابخانه، بوتیک و کافی شاپ
گزیده ای از ۱۲۰۰ اثر ادبی، تاریخی، هنری و نظامی در مورد جنگ جهانی اول به همراه کاتالوگ های نمایشگاهی منتشر شده توسط موزه در بخش کتابخانه و بوتیک ارائه می شوند. شما همچنین گزیده ای از کتاب ها را به زبان های انگلیسی و آلمانی پیدا خواهید کرد.
کافی شاپ نیز بخش جانبی دیگری از این مجموعه به شمار می رود که شامل یک غذاخوری مشرف به دریاچه زیبای شهر پرون می باشد که بازدیدکنندگان پس از بازدید میتوانند از آن بهرمند گردند.
مترجم: علی بدرخانی
منبع: سایت رسمی موزه وقایع جنگ بزرگ (پرون)
https://www.historial.fr