عملکرد موزه موفقیتآمیز بوده است
مجتبی رحماندوست 13 سال مشاور رئیسجمهور در امور ایثارگران بود و پس از پایان مسئولیتش در انتخابات مجلس نهم توانست اعتماد مردم تهران را کسب کند و راهی قوه مقننه شود.
مدیریت مرکز آفرینشهای ادبی حوزه هنری و معاونت فرهنگی و هنری بنیاد مستضعفان و جانبازان از جمله مسئولیتهای است که در کارنامه رحماندوست ثبت شده است.
برای تبیین میراث دفاع مقدس به سراغ او رفتیم، رحماندوست اقداماتی که تاکنون در حوزه دفاع مقدس صورت گرفته را سازنده میداند و در عین حال انتقادهایی هم به عملکرد مسئولان اجرایی وارد میکند، چرا که معتقد است:آنها باید به صورت جهادی عمل کنند اما اصلا اینگونه در عمل ظاهر نمیشوند.
وی همچنین از عملکرد موزه انقلاب اسلامی و دفاع مقدس تشکر و پیشنهادهایی هم برای فعالیت هرچه بهتر در حوزه دفاع مقدس ارائه کرد.
آنچه میخوانید گفتگوی ماهنامه سرو با مجتبی رحماندوست است:
-اقدامات و برنامههایی که تاکنون در حوزه دفاع مقدس صورت گرفته را چگونه ارزیابی میکنید؟ آیا اقدامات ملموس بوده است؟
در عرصه دفاع مقدس کارهایی به صورت ملموس انجام شده برای نمونه در عرصه جهاد سازندگی و اردوهای جهادی اقدامات به صورت ملموس و مشهود قابل مشاهده است؛ جشنواره فیلم عمار نیز اقتباسی از فرهنگ دفاع مقدس است. اما در حال حاضر میتوان این سوال را مطرح کرد،آیا مسئولان خصوصا مقامات آنگونه که در میدان جنگ کار میکردند و سر از پا نمیشناختند و پول و مادیات برای آنها مهم نبود، از آن دوران اقتباس کردهاند، پاسخ منفی است - آنگونه که باید عمل نمیکنند و میراث دفاع مقدس را پاس نمیدارند از این رو انتقاد به آنان وارد است که چرا برعکس عمل میکنند. آنچه میتوان گفت آنکه مسولان در ردههای مختلف باید برگرفته از دفاع مقدس و به صورت جهادی عمل کنند اما اصلا اینگونه عمل نمیکنند و مثل روز روشن است.
-شما به اقدامات و تحرکاتی که در زمینه دفاع مقدس انجام شده است اشاره کردید،آیا دستگاهها بهویژه نهادهای دولت نقش تاثیرگذاری برای به منصه ظهور رساندن این اقدامات ایفاء کردهاند؟
خیر-
-چرا؟
اگر مدیریتها اقتباس گرفته از دفاع مقدس بود و صبح زود تا آخر شب کار کردن در نظر گرفته میشد و فقط به دنبال مادیات نباشند و برایشان تلاش و جهاد که درسی از دفاع مقدس است مهم باشد، اگر دنبال منافع شخصی، گرین کارت و دو تابعیتی بودن نباشند و به دنبال انجام وظیفه در قبال مردم باشند، آن وقت میشود به صراحت اعلام کرد ازدفاع مقدس درس گرفتهاند. متاسفانه اینگونه نیست و بابد بگوییم دفاع مقدس را فراموش کردهاند.
-پس با این اوصاف نسبت به بیتوجهی مسئولان در قبال بودجهای که باید صرف حفظ آثار دفاع مقدس شود دل پُری دارید؟
نمیدانم بودجهای که اختصاص دادهاند چقدر است.
-بالاخره چندین سال مشاور رئیس جمهور بودید، درجریان برنامهها قرار داشتید
درسال 89 پس از 13 سال مشاور بودن من تمام شد و از آن موقع تقریبا هشت سال میگذرد از این رو اطلاعاتم در این باره بهروز نیست.
-پس سوال را به شکل دیگر مطرح کنم، کدام دولت نگاه حمایتی به دفاع مقدس داشت؟
بنیانگذاریهای ساختاری حامی میراث دفاع مقدس(حداقل در محدوده مسئولیت من) در دولتهای هفتم و هشتم اصلاحات(دولت اصلاحات) بیشتر بود، تعداد بچههای جنگ در ردههای مسئولیتهای بالای دولتی در آن دو دولت کم بودند ولی من و همکاران رزمندهام که منتسب به دفاع مقدس بودیم حرفمان بُرد بیشتری داشت و طراحیهایمان مورد قبول قرار میگرفت.
-برخی معتقدند در دولتهای نهم و دهم بهویژه در دولت نهم نگاه قوه مجریه به مقوله ایثار و دفاع مقدس ببیشتر بود، اما شما نقش دولتهای هفتم و هشتم را بیشتر پرنگ میبینید، دراین باره بیشتر توضیح میدهید؟
تعداد نیروهای سپاه و مقامات دفاع مقدس در ساختار اجرایی کشور(در دولتهای نهم و دهم) بیشتر بود به همین علت بخشی از دستاوردهای ساختاری ایجاد شده در دولتهای هفتم و هشتم مورد بیمهری قرار گرفت.
بنده با مواضع دولت اصلاحات مشکل سیاسی داشتم و آنها را قبول نداشتم، الان هم قبول ندارم، گرچه با دولت آقای احمدینژاد نیز همراه نبودم، به نام اصولگرایی بود اما دیدیم در دولت دهم چه ضرباتی از دست اندیشه مشایی خوردیم، گرچه انکار نمیکنم که دولت احمدینژاد دولتی جهادی بود و پیشرفتهایی همچون هستهای، ساخت و سازها، مسکن مهر و... هم در آن دوره (دولتهای نهم و دهم) انجام شد اما در مجموع، منهای نگاه سیاسی به دولتهای هفتم و هشتم و نهم و دهم، معتقد هستم که آنگونه باید و شاید میراثدار واقعی فرهنگ دفاع مقدس و مدیریت دفاع مقدس نبودند.
-موزه انقلاب اسلامی و دفاع مقدس از جمله نهادهایی محسوب میشود که در دو حوزه انقلاب و دفاع مقدس فعالیت میکند، نقش این دستگاه را در تبیین حفظ و آثاردفاع مقدس چگونه ارزیابی میکنید؟
من در حدی که با آنان ارتباط داشتم عملکردشان را دیدهام به همین جهت در بازدیدها و یا مراسمهایی که برگزار کرده بودند شرکت میکردم و فضا و کار را موفقآمیز دیدهام، البته این قدر به مسائل آنها ورود نداشتهام که بخواهم ریز به ریز اعمال و برنامههایشان را تجزیه و تحلیل کنم آنچه میتوانم این است، آنها توانستهاند عملیاتها را زنده کنند، توانستهاند بازسازیهایی از عملیاتهای دفاع مقدس به نمایش بگذارند از این رو به مسئولان موزه دست مریزاد میگویم.
-چه پیشنهادی به موزه دفاع مقدس و دستگاه دیگر برای تبیین و ترویج جنگ هشت ساله دارید؟
غربیها خصوصا اروپاییها دانشآموزان خود را به بازدید موزه هولوکاست میبرند تا از بچگی غربت و مظلومیت جعلی یهودیها را در ذهن آنها جاودانه سازند و مدافع صهیونیستها شوند؛ آنها در باطل خود فعال هستند، براین اساس ما باید در حقمان از آنها کمتر نباشیم. به همین جهت باید دستگاههای ذی ربط تمام دانشآموزان و دانشجویان را در طول دوره آموزشی برای بازدید به موزه انقلاب اسلامی و دفاع مقدس ببرند و آنچه در دوران دفاع مقدس گذشته تشریح و تبیین کنند تا بدین وسیله این فرهنگ در قلب، روح و جان فرزندان ما جایگزین شود.
-آقای رحماندوست شما ، صاحب آثار نوشتههاي ادبي متعددي هم درزمینه دفاع مقدس هستيد، سوال این است «آثار مکتوب و خاطرات به چه اندازه در میراث ملموس دفاع مقدس کمک کرد؟»
درباره دفاع مقدس آثار ادبي متعددي در قالبهايي چون رمان، داستان، خاطره، شعر، نمايشنامه و... داريم. اگر رمان ماندگارترين آنهاست اما خاطرات بچههاي جنگ به قدري جذاب و وشنيدني است که اگر رزمندهاي اين خاطرات را خوب تعريف کند وکسي اين خاطرات را خوب بنويسد به نظر من از رمان و داستان چيزي کم نخواهد داشت (قالبی به نام تاریخ شفاهی). معتقدم همه کساني که ميتوانند خاطره جنگ توليد کنند به دليل حضوري که در جبهه داشتهاند موظف هستند آنها را نقل کنند.
يک دستهبندي ديگري هم مي توان از آثار ادبي مربوط به دفاع مقدس ارائه داد. آثاري هستند که توسط کساني تهيه شده که جبهه و جنگ را درک کردهاند و در ميدانهاي نبرد حضور داشتهاند. آثاري هم هستند که توسط کساني تهيه شده که از دور، دستی برآتش داشتهاند و پا به جبهه نگذاشتند. عدهاي هم هستند که پس از جنگ وارد عرصه ادبيات جنگ شدهاند و آثار متعددي تا به امروز به رشته تحرير درآوردهاند و در بین هرسه نوع آثار فوق مطالب جذاب، خواندنی و ارزشمندی تهیه شده که قابل خواندن است. بچههايي که در جبهههاي جنگ حضور داشتند و به حضورشان اعتقاد داشتند سرمايه اصلي توليد داستان و رمان هستند.