عملیات طریق‌القدس عملیات تهاجمی نیروهای مسلح ایران، در خلال جنگ ایران و عراق بود، که در آذرماه ۱۳۶۰ در مناطق دشت‌آزادگان، بُستان و سوسنگرد، در استان خوزستان، انجام شد. این عملیات به‌طور مشترک توسط سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران، همچنین پشتیبانی نیروی هوایی ارتش،[۲] هوانیروز و نیز جهاد سازندگی،علیه مواضع نیروهای ارتش عراق، طراحی و اجرا گردید.[۴] در این عملیات نیروهای ایرانی و به‌طور مشخص سپاه پاسداران و بسیج، برای نخستین بار از تاکتیک یورش موج انسانی، برای نفوذ به صفوف مستحکم نیروهای عراقی استفاده کردند.عملیات طریق‌القدس در نهایت، با پیروزی قاطع نیروهای ایرانی همراه بود و با انجام آن، بیش از ۳۰۰ کیلومتر مربع از خاک ایران از کنترل نیروهای عراقی خارج شد.
در عملیات طریق‌القدس تعداد ۲۸ گردان پیاده، ۷ گردان زرهی و ۸ گردان مکانیزه از نیروهای ایرانی، در مقابل ۲۴ گردان پیاده، ۱۳ گردان زرهی، ۷ گردان مکانیزه، ۴ گردان گارد ریاست‌جمهوری و ۱۳ گردان کماندویی؛ از نیروهای عراقی، قرار گرفتند.
هدف نیروهای ایرانی از انجام این عملیات، آزادسازی شهر بُستان و روستاهای همجوار آن، همچنین تأمین امنیت مرز و نیز دسترسی به منطقه وسیع هورالهویزه بود. در انتهای این عملیات، نیروهای ایرانی با موفقیت به اهداف از پیش تعیین‌شده دست یافتند و علاوه بر آزادسازی شهر بستان، تا نقطه مرزی چزابه نیز پیشروی نمودند.
در عملیات طریق‌القدس، نیروهای ایرانی (سپاه و بسیج) برای اولین بار از تاکتیک یورش موج انسانی برای نفوذ در سطوح دفاعی ارتش عراق استفاده کردند. نیروهای عمل‌کننده در محور شمالی عملیات، در ساعات اولیه آغاز درگیری، موفق شدند مواضع نیروهای عراقی را در خطوط اول، تصرف کنند و نیروهای احتیاط ارتش عراق را در پشت خطوط پدافندی منهدم نمایند. در ساعت ۶ بامداد روز اول عملیات، تیپ امام‌حسین، به پشتیبانی یک گردان زرهی از تیپ ۳ لشکر ۹۲ زرهی اهواز، با استفاده از جاده احداث‌شده توسط جهاد سازندگی، با بهره‌گیری از اصل غافلگیری، موفق شدند تنگه چزابه را تصرف و تأمین نمایند. در این محور تا ساعت ۹ صبح روز اول، تمامی اهداف نیروهای ایرانی تأمین شده بود. در محور جنوبی عملیات اوضاع به گونه‌ای دیگر بود، ارتش عراق که فلش اصلی عملیات نیروهای ایرانی را از این محور می‌دانست، با بهره‌گیری از موانع متعدد و هوشیاری فرماندهانش، به سختی مقاومت می‌کرد و مانع از پیشروی نیروهای ایرانی در این منطقه شده بود.
نیروهای مسلح ایران، در روز نخست عملیات طریق‌القدس، به رغم شکستن برخی از خطوط اولیه و تصرف پل سابله، با روشن شدن هوا، مجبور به عقب‌نشینی شدند. با بروز شرایط سخت در محور جنوبی عملیات، فرماندهان ایرانی تصمیم گرفتند که نیروهای شمالی خود را وارد منطقه ابوچلاچ (منطقه کوچک محصور بین شاخه‌های رودخانه کرخه در غرب بستان) نمایند و با پیشروی به سوی شرق و جنوب‌شرقی، بستان و منطقه سابله را تصرف کنند. این مرحله از طرح عملیات، در روز دوم، با ورود یگان‌های سپاه پاسداران به منطقه ابوچلاچ، تحقق یافت و شهر بستان، پس از تصرف ۴۲۰ روزه نیروهای عراقی، توسط ایرانی‌ها تصرف شد. متعاقب ورود نیروهای مسلح ایران به منطقه سابله و پیشروی به سوی ساحل شمالی رودخانه سابله و نهر عبید، نیروهای باقی مانده از ارتش عراق، مواضع خود در این منطقه را ترک نمودند و در پایان روز دوم عملیات، به منطقه جنوب رودخانه سابله عقب‌نشینی کردند. روزهای سوم تا پنجم عملیات طریق‌القدس، با تبادل آتش میان طرفین و تلاش نیروهای ایرانی برای نگهداری و تحکیم مواضع تصرف‌شده، سپری گردید.
در روز ششم این عملیات، در تاریخ ۱۳ آذر ۱۳۶۰ ارتش عراق سعی کرد تا از تعلل نیروهای ایرانی در اتخاذ یک پدافند مستحکم در منطقه شمال سابله، سود برده و این منطقه را بار دیگر تصرف کند، اما تجمع نیروهای پیاده و زرهی ایرانی در قسمت شمال پل سابله، موجب شد تا عراقی‌ها با تحمل تلفات سنگین، چندین کیلومتر نیز عقب‌نشینی کنند و در نهایت در جنوب منطقه سابله، مستقر شوند. نقطه پایان عملیات طریق‌القدس، تلاش نیروهای مسلح ایران برای پاکسازی محدوده‌ای به وسعت ۷۰ کیلومتر مربع بود، که بین جنوب سابله و شمال رودخانه نیسان قرار داشت و تا آن زمان، همچنان در اشغال نیروهای عراقی باقی مانده بود. فرماندهان ایرانی پس از انجام مباحث مانور و اقدامات شناسایی و آماده‌سازی نیروها، قصد داشتند این منطقه را نیز تصرف نمایند، ولی قبل از شروع عملیات، فرمانده عراقی به اشتباه تاکتیکی خود، مبنی بر حضور در یک منطقه محصور با موانع طبیعی، پی برد و بر همین اساس، در تاریخ ۳۰ آذر ۱۳۶۰ در پوشش آتش شدید توپخانه، به طرز ماهرانه‌ای، نیروهای خود را از این منطقه خارج کرد.