موزهها و آموزهها
موزههای دفاع مقدس به عنوان یادبودی هنری از دوران هشت ساله جنگ تحمیلی، نقش بسیار مهمی را در نشر و ترویج ارزشهای آن دوران در میان اقشار مختلف علی الخصوص در میان نسل جوان دارند. همچنین این موزهها میتوانند آینهای از رشادتها، دلاوریها، شجاعتها و در عین حال مظلومیت ملت ایران اسلامی را در مقابل دیدگان جهانیان قرار دهند و از بعد بین المللی نیز زبان گویای ما باشند. به همین خاطر امروز در اداره کل حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس استان آذربایجان غربی مهمان مهندس افشین سیمین مرام معاونت مهندسی و امور یادمانهای این اداره کل بودیم و در مورد موزه دفاع مقدس این اداره کل گفتوگویی انجام دادیم.
لطفا از روزهای آغازین و نحوه تاسیس موزه بگویید.
در سال 1377 مقدمات کار موزه دفاع مقدس آذربایجان غربی اعم از مطالعات طرح، محلیابی، انتخاب مشاور و تهیه نقشه آغاز گردید و سپس در 1378 ساختمان موزه با متراژ 1200 متر زیربنا در سه کد ارتفاعی: زیرین، همکف و نیم طبقه احداث گردید.
لطفا به روند پیشرفت بنای موزه در این سالها اشاره بفرمایید.
در حال حاضر از لحاظ فیزیکی و ساختما این مکان پیشرفت 100 درصدی و از لحاظ محتوی پیشرفت 45 درصدی دارد.
آیا این موزه مختص دوران دفاع مقدس است یا مقاطع دیگری از تاریخ را نیز در دل خود جای داده است؟
سناریوی تعریف شده برای این موزه عبارت از به تصویر کشیدن نقش استان آذربایجان غربی در دفاع از ایران در5 برهه زمانی است. برهه اول به تاریخ 200 ساله آذربایجان غربی میپردازد و حوادثی نظیر جنگ چالدران، عهدنامهها و پیماننامههای منعقده در منطقه، نظیر پیمان سنتو و جریان مشروطیت و نقش علمای استان در این جریان را در مقابل مخاطبان قرار میدهد. همچنین اطلاعاتی نیز در ارتباط با حوادث تاریخی نظیر حمله جیلوها و عثمانی به ایران و استان توسط آثار هنری متفاوت و ویترینها و فناوریهای رایانهای به مخاطب ارائه مینماید تا سابقه دفاعی آذربایجان غربی در تمام مقاطع تاریخ بیان شده باشد و مخاطبان بدانند، این مردم همواره حامی ایران بوده اند. برهه دوم مقطع قبل از پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی است که سعی شده است تا همراهی و همسویی مردم استان و مخصوصا جوانان با آرمانها و اهداف حضرت امام خمینی(ره) در مقابل دید قرار گیرد و حوادث آن دوران در قالب هنر و اسناد معرفی گردد. برهه سوم دوران پیروزی انقلاب اسلامی است که سعی شده است به نقش مردم استان دردفاع از تمامیت ارضی کشور و پیروزی انقلاب اشاره گردد. همچنین از آنجایی که در این مقطع اشرار داخلی و گروهکهای معاند با هدف جداییطلبی نیز آرام ننشسته و همواره در تلاش برای ضربه زدن به نظام و مردم استان بودند، تلاش شده است توطئهها و تحرکات آنها نیز نشان داده شود و شهدای این برهه نیز به مردم معرفی گردند.
برهه چهارم مختص دفاع مقدس است که در آن به تشکیل قرارگاه حمزه سید الشهدا(ع)، عملیاتهای درون مرزی و برون مرزی، بمباران شهرها نظیر بمباران شیمیایی سردشت که اولین بمباران شیمیایی با هدف کشتار جمعی در جهان است، همچنین به حضور اقشار مختلف استان در دفاع مقدس پرداخته میشود. برهه پایانی و پنجم نیز برهه دستاوردها است. در این برهه، دستاوردها و پیشرفتهای نظام اسلامی در استان نشان داده میشود.
از مهمترین ویژگیهای این موزه برای ما بفرمایید و این که این موزه چه تفاوتی با موزههای مشابه دارد؟
ویژگی عمده موزه نشان دادن اسناد با استفاده از قالب هنر است که فضای فرهنگی لطیفی در کنار ارائه آثار و اسناد واقعی ایجاد کرده است. ناگفتههای تاریخ آذربایجان غربی نیز بخش دیگری از موزه است. از دیگر ویژگیها، ایجاد فضای نمایشگاهی برای نمایش آثار مختلف هنرمندان است. اتاق بازی برای کودکان و نوجوانان نیز در موزه پیشبینی شده است که در این قسمت مصنوعات سلاحهای جنگی مرتبط با دفاع مقدس و بازیهای یارانهای در اختیار کودکان قرار میگیرد تا از این طریق آنها نیز با مقوله دفاع مقدس آشنا شوند. اتاق چند بعدی اجرا شده در موزه هم یکی دیگر از بخشهای جذاب است است که با استفاده از تکنیکهای هم زمان صوت، تصویر و دستگاههای لرزاننده کف، حس واقعی صحنههایی از میدان جنگ و مناطق مرزی استان را به بازدیدکنندگان انتقال میدهد. همچنین در مجاورت موزه سالن آمفی تئاتر با گنجایش 220 نفر به عنوان فضای مکمل و توجیهی مراجعان قرار دارد که در آنجا سعی میشود ذهن بازدیدکنندگان قبل از ورود به موزه با پخش فیلم کوتاهی از استان آماده گردد.